Mühendis ve fizikçilerden oluşan bir çalışma ekibi yeni doğan bebeklerde görülen sarılık hastalığının tespiti için kullanılabilecek bir akıllı telefon uygulaması geliştirdiler.
İnsan hayatının ilk 28 günlük evresine “yenidoğan” adı verilir. Zamanında doğan bebeklerin yaklaşık %60’ında erken doğan bebeklerin ise %80’inde yenidoğan döneminin en sık görülen hastalığı olan “sarılık” görülür. Sarılık vücuttaki bilirubin adı verilen bir maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi sonucu deri, göz ve mukozaların sarı renge dönüşmesi durumudur. Yeni doğan bebeklerde anne sütünün sarılığı, idrar yolu enfeksiyonu, prematürite, annenin diyabetik olması gibi nedenlerden dolayı da yenidoğanda sarılık görülebilir.
Yenidoğan bebeklerde sarılık hastalığının tespiti son derece önemlidir, çünkü bilirubin miktarının fazla yükselmesi beyin hasarına yol açabilir. Bazı durumlarda ise bu renk değişiminin gözlenmesi zor olabilir.
Mühendis ve fizikçilerden oluşan bir araştırma grubu yeni doğan bebeklerdeli sarılık hastalığının teşhisi için “Bilicam” adını verdikleri bir akıllı telefon uygulaması gerçekleştirdiler. Bu uygulama bir nevi tarayıcı işlevi görmekte ve bebeğin kan testine ihtiyaç olup olmadığını tespit etmeyi amaçlamakta.
Uygulama için akıllı telefon kamerası, flaş ve kartvizit boyutlarında olan renk kalibrasyonu kartına ihtiyaç duyulmakta. Uygulamanın işleyişi renk kalibrasyon kartı bebeğin göbeğine yerleştirip kartı da görecek şekilde fotoğrafı çekilmesi biçimindedir. Elde edilen fotoğraf telefona yüklenen program sayesinde analiz edilir ve bebeğin kanındaki bilirubin miktarı hakkında bilgi verir. Renk kartı bu işlem sırasında aydınlatma koşullarını da hesaba katmaktadır.
Uygulama şu ana kadar 100 bebek üzerinde denendi. Uygulama henüz kan testinin yerini alamasa da şu an sarılık hastalığı için kullanılan tarama araçlarından daha iyi sonuç vermekte. Uygulamanın 1000 bebek üzerinde ve özellikle koyu renk tene sahip olan bebekler üzerinde denenmesi planlanıyor. Bu sayede uygulamada kullanılan algoritmanın etnisite ve ten rengini de hesap katabilir düzeye gelebileceği düşünülüyor.
Uygulama basit kullanımı ve düşük maliyet gibi bir özellikleri nedeniyle ailelerin de her an ulaşabilmeleri kolaylaştırmakta. Pek çok hastalığın tedavisine ulaşımın, sağlık sektöründe yaşanan özelleştirmeler ve kullanılan araçların pahalı olması nedeniyle zorlaştığı bugünlerde bu tür ulaşılabilir araçların geliştirilmesi ayrıca önem kazanmakta.
Türkçe Çeviri: Sol Bilim
