Penn State Üniversitesi’nde yürütülen yeni bir araştırma, 24 saatlik vücut ritmini düzenleyen bir genin aynı zamanda bellek oluşumunda da kilit bir rol oynayabileceğini ortaya koydu. Bu keşif, insanların nasıl ve ne zaman en iyi öğrendiğini anlamamıza yardımcı olabilir.
Bu ilginç araştırmada, bilim insanları, farelerin gündüz ve gece bellek performansını test ettiler ve Period 1 adlı bir genin, farelerin gündüz saatlerinde daha iyi hafıza oluşturmasına yardımcı olduğunu belirledi. Bu gen, vücudun sirkadiyen saatinin düzenlenmesinde zaten bilinmekteydi, ancak şimdi bellek oluşumunda da bağımsız bir rol oynadığı anlaşılmıştır.
Araştırmacılar, farelerin hafızalarını, belirli konumlara yerleştirilen iki aynı obje ile test ettiler. Objelerden biri taşındığında, farelerin taşınan objeyi daha fazla incelediği gözlendi, bu da orijinal konfigürasyonu hatırladıklarını gösterdi. Bu deneyler, farelerin gündüz saatlerinde daha güçlü uzun süreli hafızalar oluşturduğunu ortaya koydu.
Bellek oluşumu genellikle üç aşamada incelenir: edinme, yoğunlaştırma ve geri alma. Bu araştırma, edinme ve geri alma aşamalarının günün saatinde etkilenmediğini, ancak yoğunlaştırma aşamasının gece ve gündüz arasında farklılık gösterdiğini göstermektedir. Yoğunlaştırma, beyinde hücresel ve sinaptik değişikliklerin meydana geldiği ve hafızanın depolandığı evredir.
Period 1 geni, bu yoğunlaştırma aşamasında önemli bir rol oynamaktadır. Günün belirli zamanlarında, bu genin aktivitesi farelerin dorsal hipokampusunda artmaktadır, bu da daha güçlü hafıza oluşumuna yardımcı olmaktadır.
Bu bulgular, sirkadiyen saatin bellek oluşumu üzerindeki etkisine dair ilk kanıtları sağlamaktadır. Öğrenme kapasitesinin günün belirli zamanlarında değişebileceği düşüncesi, eğitim ve öğretimde uygulanabilir. Bu, öğrencilerin en verimli olduğu zamanlarda ders programlarının düzenlenmesine yardımcı olabilir.
Bununla birlikte, bu çalışma sadece ilk adımı oluşturmaktadır. Period 1 geninin bellek üzerindeki etkisi, insanlar üzerinde de test edilmelidir. Eğer insanlarda da aynı etki gözlemlenirse, bu, eğitim yaklaşımlarında devrim yaratabilir.