Bilim adamları yıllardır sentetik biyoloji, genetik mühendisliği ve parlama özelliğine sahip canlıları bir araya getirerek, yeni bir sürdürülebilir ışık kaynağı oluşturmayı amaçlıyor. Yıllardır yapılan uzun soluklu çalışmalar artık ilk meyvelerini vermeye başladı. Yapılan yenilikçi deneyler, bir gün evinizde lamba yerine ışık saçan bitkiler kullanılmasını sağlayacak nitelikte.
Tayvanlı bilim insanları, bir gün sokak lambalarının yerine geçebilecek, parlayan ağaçlar kullanabilmek için yaptıkları deneylerde, suda yaşayan birbitkiye altın nano parçacıklar nakletmiş ve bitkinin parlamasını sağlamış.BioLED ismi verilen bu teknolojinin keşfi ile beraber, Amerikalı araştırmacılar bitkilere büyürken parlama özelliği kazandırmak, büyüdükçe daha çok ışık saçmalarını sağlamak ve bitkilerin parlaklık derecesini istedikleri seviyede tutmak için çalışmalara başladılar.
Aslında ışık saçan bitkiler fikri yeni bir fikir değil. Bilim insanları bu konudaki ilk çalışmalara 1980’lerin başında başlamış ve ilk ışık saçan bitki 1986′da geliştirilmiş. 1989 yılında ateş böceğinde bulunan lusiferaz-lusiferin gen sistemi keşfedilmiş, 2010 yılında başarılan gen transferi ile bu genlerin bitkiye aktarılması ateş böceği gibi parıldayan bitkilerin üretilmesini sağlamış. Çalışmalar, lusiferinin miktarını ve ömrünü uzatacak yöntemler üzerinde halen devam etmekte.
Peki nasıl oluyor da bitkiler ışık saçıyor ?
Bitkilerin ışıldama veya parlama yeteneğini ortaya koyan sistem, lusiferaz adındaki bir proteine dayanıyor. Protein yapısındaki bu enzim, yakıtı (substratı) parçalayarak lusiferin adı verilen parlak maddeyi ortaya çıkarıyor. Bu tepkime son derece etkin ve bu kimyasal reaksiyon sırasında çok az ısı ortaya çıkartıyor. Lusiferaz-lusiferin sistemi, ateş böcekleri, mantar ve bazı bakterilerin ışık saçmasını sağlıyor.
Glowing Plants (Işık saçan bitkiler) isimli projenin araştırmacılarındanAntony Evans sentetik biyoloğu Omri Amirav-Drory ve bitki uzmanı Kyle Taylor, ‘Glowing Plant’ projeleri kapsamında, ideal DNA dizilimini keşfederek istedikleri parlaklıkta ışık yayacak bitkiler büyütmeyi ve bu bitkileri tohum haline getirip insanlığa sunmayıamaçlıyor. Projede araştırmacılar, aynı sistemin bitkilerde işe yaraması için, bir grup mikroorganizmayı (Agrobacterium’ları) kullanmışlar. Bu bakterinin genleri bitkiye transfer edilebilse de, Agrobacterium’lar bitkide tümör oluşumuna sebep olduklarından bitkiye zarar verdikleri gözlemlenmiş.
Bitkilerin sağlığı açısından ve çevreye bu bitkilerin yayılım riski açısından gözden geçirilmesi gereken Glowing Plant ışık saçan bitkiler projesi, gelecek vaat eden bir proje olarak Kickstarter kampanyasından Mayıs 2014 itibari ile 485.000 dolar bağış toplamış durumda. Kickstarter, Amerika’da teknolojik yenilik sunan projeleri destekleyen şirket olarak biliniyor.
Evlerimizde lambaların yerini alacak, ışık saçan bitkileri yetiştireceğimiz günler yakın mı bilinmez ama bu tür bitkilerin kullanımının yaygınlaşması hızla tükenen dünya kaynaklarının tüketiminde azalma sağlayacaktır.
Kaynak: Teknolojioku
