Norveç’te karbondioksitle, çiftliklerde yetiştirilen balıkların beslenmesinde kullanılan Omega 3 yağlarının üretimini amaçlayan bir proje test edilecek.
Şu anda söz konusu yağ asitleri ucuz balıklar ya da Antarktika’da yakalanan krill adlı karides benzeri bir deniz canlısından üretiliyor.
Bu yeni teknikle bir yandan küresel ısınmaya yol açan gazlar emilirken, bir yandan da balık çiftlikleri için sürdürülebilir bir gıda kaynağı yaratılabilecek.
Geçen yıl 10 milyar dolar gelir sağlayan deniz ürünleri petrol ve doğalgazdan sonra Norveç’in en büyük ikinci ihraç kalemi. Ülke, dünya çapında çiftliklerde yetiştirilen somon balığının yüzde 60’ını üretiyor.
Dünyada çiftlik balıklarına talep de artıyor.
Hatta gelecek birkaç yıl içinde çiftlik balıklarının deniz ya da tatlı su balıkları üretimini geçeceği tahmin ediliyor.
Omega 3’e artan talep
Ancak çiftlik balığı endüstrisinin en büyük sorunlarından biri Omega 3 yağ asitlerinin temini. Balıklar normalde bu tür kimyasalları algler, planktonlar ve avladıkları diğer balıklardan karşılıyor. Ancak bu yağları temin edemeyen çiftlik balıklarına Omega 3 takviyesi yapılması gerekiyor. Omega 3’e sadece balık çiftliklerinden değil, ilaç sektöründen de talep var. Bu nedenle Omega 3’ün fiyatları yükseldi ve Antarktika’nın soğuk sularında yaşayan Krilller yoğun bir şekilde avlanmaya başlandı. Dolayısıyla türün sürdürülebilirliği konusunda kaygılar oluşmaya başladı.
Şimdi de Norveç’te dünyanın en büyük balıkçılık şirketlerinden oluşan bir konsorsiyum devletten de alınan 1 milyon dolarlık bütçeyle bu yeni Omega 3 projesini başlattı. Proje dünyanın en büyük karbon toplama, depolama ve test etme tesisi olan Mongstad Teknoloji Merkezi’nde uygulanacak. Proje için kurulan CO2BIO şirketinden Svein Nordvik, “Karbondioksit ve deniz suyuyla karışık algleri 25 derecede tutacak bir tankımız var. Başka teknikler de var ama Mongstad’da saf karbondioksit, deniz suyu ve buhar ve dolayısıyla burada üretim daha kolay” diyor.
Bu sıcak “çorbayla” algler çabuk büyüyecek, daha sonra toplanıp kurutulacak ve içindeki Omega 3 yağı elde edilecek.
Tahminlere göre bir ton karbondioksit bir ton alg üretecek ve bundan da 300 ila 400 kilo Omega 3 toplanabilecek.
Beş yıl sürecek deneme üretiminin ardından projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olup olmadığına karar verilecek.
Kaynak: BBC Türkçe
