Türk bilim insanları tıpta devrim niteliğinde bir buluşa imza attı. 25’e yakın kanser türüne bir damla kanla teşhis koyan bir çip geliştirdi. Kolay kullanıma sahip çip sayesinde hastalar kendi testini yapabilecek.
Fatih Üniversitesi’nde Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden Yardımcı Doç. Dr. Hüseyin Sağkol, Genetik ve Biyoteknoloji Mühendisliği’nden Doç. Dr. Mustafa Fatih Abasıyanık ile Marmara Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden Yardımcı Doç. Dr. Alper Şişman birçok kanser türünün teşhisi noktasında önemli bir çalışmaya imza attı.
BİYOKİMYASAL ÇİP
Ekip, kanser türlerini sürede tespit eden bir çip geliştirdi. “Portatif biyosensör” adı verilen çipe yerleştirilen tek damla kan örneğiyle başta prostat ve over kanseri olmak üzere 25’e yakın kanser türlerine yarım gibi sürede teşhis konulabiliyor. detaylarını Yardımcı Doç. Dr. Hüseyin Sağkol BUGÜN’e anlattı. öncelikle prostat ve over (yumurtalık) kanserleri üzerinde ifade eden Sağkol, “Söz konusu kanserlerin teşhisine yönelik biyokimyasal testler kullanılıyor.
Klinik laboratuvarda yapılan bu testlerle veya kandaki orana bakılıp prostat veya over kanseri riski belirleniyor. Kesin teşhis doktor tarafından rektal muayene denilen yöntemle yapılıyor. Bunlar klinik laboratuvarda yapıldığı için masrafla ve zaman alıcı oluyor” dedi.
LABORATUVARA SON
Sağkol, geliştirdikleri biyosensör sayesinde bu işlemlerin yarım saate kadar bir sürede gerçekleştirildiğini belirterek, “Bunun için yapılması gereken bir damla kanı biyosensöre damlatmak. Kanı damlattıktan yarım sonra çipte oluşacak renkler doğrultusunda kişinin kanser riski taşıyıp anında öğrenilebiliyor. Klinik laboratuvarda yapılan testin insan faktörüne bağlı olarak azalırken bizim çalışmamızda ise insan faktörü olmadığı için diğer yöntemlere göre daha güvenli ve kesin sonuçlar elde edebiliyoruz. Bütün bunları yaparken bir klinik laboratuvara ihtiyaç duyulmuyor” diye konuştu.
TEK DAMLA KAN YETERLİ
Çip prostat kanseri bir hastanın tedavisine yardımcı olacağını belirten Doç. Dr. Sağkol, “Hasta haftada bir örneği çipe damlatıp tedavinin iyi ya da kötü gittiği sonucunu öğrenebilecek. Çipin üzerinde kırmızı, yeşil, turuncu gibi renkler olacak. Yeşil , kırmızı yüksek riskli turuncu ise orta riski gösterecek. Hasta kan örneğini damlattığında hangi yanıyorsa tedavi sürecini o oranda ölçmüş olacak. Böylece hasta hastaneye gidip test eziyetine ve zaman kaybına maruz kalmayacak” ifadelerini kullandı.
25 TÜR İÇİN TEK
Doç. Dr. Sağkol şöyle devam etti: “Sistemin Amerika’da yapılan testlerle onaylandı. Laboratuvar ortamında yapılan testte over kanseri dikkate alındı. Hastalığın teşhisinde istediğimiz sonuçları elde ettik. Lakin çip sayesinde 25’e yakın diğer kanser türünü de tespit etme imkanı sunuyor.
10-15 LİRAYA SATILACAK
Üstelik sistem bütün bu hastalıkları aynı anda tespit etme şansı da tanıyor. İlaç gibi hastaya müdahale eden bir süreç için ilaç geliştirmedeki külfetli süreçlerden geçmiyor. O nedenle hızlı bir şekilde pazara sürülebilir. Çip seri üretime geçilmesi halinde eczanelerde 10-15 liraya satın alınabilecek.”
Kaynak: Anadolu Ajansı
