svg

Tarım, nişasta bakımından zengin gıdaları enerji olarak kullanabilmek için insan genomunun evrimini hızlandırdı

adminTarım1 month ago24 Views

Tarımla İlgili İnsan Genomunun Evrimi: Nişasta Tüketimi ve Amilaz Genleri

Son 12 bin yılda, tarımın yaygınlaşmasıyla birlikte insanların nişasta içeren gıdaları sindirme yeteneklerinde önemli bir artış gözlemlendi. Araştırmalar, Avrupa’daki insanların nişasta sindirimine yönelik genlerini önemli ölçüde artırdığını ortaya koydu. Amerika, İtalya ve Birleşik Krallık’tan araştırmacıların yer aldığı ekip, insanların nişasta sindirme yeteneklerindeki bu artışın, tarıma geçişle bağlantılı olduğunu belirtti. İnsanların genetik yapısındaki bu değişim, nişasta sindirimine yardımcı olan enzimleri üreten genlerin sayısının sekizden fazla on birin üzerine çıkmasına yol açtı. Özellikle amilaz adı verilen enzim, tükürükte ve pankreasla üretiliyor ve vücudun enerjisini sağlayan şekerin oluşumunu hızlandırıyor.

Elde edilen bulgular, “Nature” dergisinde yayımlandı ve bu çalışma, insanların genetik evrimindeki önemli bir aşamayı daha net anlamamıza yardımcı oldu. UC Berkeley’den Peter Sudmant’ın liderlik ettiği bu çalışma, tarım ve genetik evrim arasındaki bağı güçlü bir şekilde ortaya koyuyor. Sudmant, nişasta açısından zengin bir diyetin, insan genomu üzerindeki etkilerini gösterirken, “Kuru bir makarnayı ağzınıza alırsanız, sonunda biraz tatlılaşır. Bu, tükürükteki amilaz enziminin nişastayı şekere parçalamak için çalıştığını gösterir,” dedi.

Nişasta sindiriminde önemli bir rol oynayan amilaz genlerinin sayısı, geçmişte yaklaşık dört kopyadan yedi kopyaya yükselmiştir. Bu artış, insanların tarım toplumlarına geçişle birlikte daha yüksek miktarda nişasta tüketmeye başlamasıyla paralel bir görünüm sergilemektedir. Yapılan araştırmalarda, bu genlerin kopya sayısındaki artışın, insanların beslenme alışkanlıklarıyla doğrudan ilgili olduğu sonucuna varılmıştır.

Araştırmacılar, ayrıca amilaz gen kopyalarında gözlemlenen artışın, diğer tarım topluluklarına da yaygın olduğunu, bulundukları bölgelerde farklı nişasta kaynaklarının benimsenmesiyle bu genlerde benzer değişimler yaşandığını belirtti. Bu verilere dayanarak, tarımın bağımsız olarak dünyanın farklı yerlerinde gelişmiş olmasının, insan genomunun hızla değişmesine yol açtığını ve bunun da insanların daha fazla nişasta tüketmelerine bağlı olarak ortak bir genetik etki yarattığını öne sürdüler.

Bu araştırmanın bulguları, sadece tarım toplumlarını değil, aynı zamanda insanların geçirdiği evrimsel süreçleri de yeniden değerlendirmemizi sağlıyor. Tarım öncesi dönemdeki avcı-toplayıcı yaşamdan tarıma geçişin, insan sağlığı ve hastalıklara yatkınlık üzerindeki etkileri de masaya yatırılmıştır. Önceki çalışmalar, amilaz genlerinin sayısının artmasının diş çürükleri ile ilişkili olabileceğini öne sürmüş, daha fazla amilaz kopyasının, tükürükteki nişastayı şeker haline dönüştürürken, bakterilerin dişleri çürütmesine zemin hazırlayabileceğinin altını çizmektedir.

Genetik yapının tarım toplumlarında nasıl şekillendiğini anlamak için uzun okuma dizileme yöntemleri kullanılmış, bu yöntem sayesinde karmaşık gen bölümlerinin daha doğru bir şekilde incelenmesi sağlanmıştır. Araştırmacılar, 280 bin yıl önce insan genomunda meydana gelen ilk kopya çoğalmasının izini sürerken, bu olayın tarımın ortaya çıkışıyla ilgisi olduğunu da belirtmektedir.

Sonuç olarak, tarımla uğraşan insan topluluklarının genomları, starchy gıdaları daha etkili bir şekilde sindirme yeteneğini artırırken, geçmişten gelen genetik mirasımızı daha iyi anlamamızda kilometre taşı olmuştur.

Araştırma sonuçlarının insan sağlığı ve beslenme alışkanlıkları üzerindeki etkilerinin yanı sıra, bu durumun tarım ve evrimsel biyoloji alanında daha geniş perspektiflerin gelişmesine olanak sağlayacağı öngörülmektedir. Bu çalışma, insanlığın tarımla olan tarihi bağlantısını güçlendirirken, gelecekte hastalıkların genetik yatkınlıklarını incelemek için yeni bir çerçeve sunmaktadır.

0 People voted this article. 0 Upvotes - 0 Downvotes.

Leave a reply

Recent Comments

No comments to show.
Join Us
  • Facebook38.5K
  • X Network32.1K
  • Behance56.2K
  • Instagram18.9K

Stay Informed With the Latest & Most Important News

[mc4wp_form id=314]
svg
Categories

Advertisement

Loading Next Post...
Follow
svg Sign In/Sign Up svgSearch svgTrending
Popular Now svg
Scroll to Top
Loading

Signing-in 3 seconds...

Signing-up 3 seconds...